Het is heel makkelijk om alleen aan je eigen sores, avonturen en herinneringen te denken wanneer iemand je vraagt om eens terug te blikken op de afgelopen vijf jaar. Ga ik niet doen. Dat hebben jullie tenslotte al mogen lezen afgelopen jaren. Ik ga jullie niet voor de zoveelste keer lastigvallen met zoetsappig gedweep over mijn perfecte babydochter, daarvoor moet je me maar even op Instagram volgen.

Waar ik wel meteen aan moest denken? Hoe radicaal de wereld lijkt te zijn veranderd de afgelopen vijf jaar. En soms ook weer niet. Toegegeven, de wereld leek de afgelopen twee jaar flink stil te staan, op een louche vluchtstrook door dát virus. Maar shit, we hebben echt veel meegemaakt sinds de geboorte van &C! Sterker nog, we hebben echt flink wat shit overleefd met z'n allen. Zo hebben we een volledige termijn met Donald Trump als president van de VS overleefd. Vier jaar lang een onsmakelijke clown als wereldleider. Je zult het maar hebben. Gelukkig is hij makkelijk te vergeten.

Lees ook: Stap op dat paard. Pak die kwast. Bel hem op. Schrijf dat boek.

Maar de wereld lijkt ook gewelddadiger te zijn geworden, de afgelopen vijf jaar. Er was een moment dat we het elke maandag wel over een nieuwe aanslag hadden bij de waterkoeler. Om over seksueel geweld, dat onder de hashtags #MeToo en #Boos naar de oppervlakte dreef als een vieze drol, nog maar te zwijgen. Ook in die hoek leek én lijkt het elke week weer raak, qua onthullingen. Maar onthullingen zijn goed, weten we nu.

Net als openheid. Er is sprake van een grootse cultuurverandering met als rode draad: mensen zijn het zat om hun bek te houden. Vrouwen trekken hun bek open over de manier waarop ze benadeeld worden op de werkvloer, laten weten wie de viespeuken zijn en hoeveel minder ze verdienen dan hun mannelijke evenknie. We gingen de straten op als reactie op onevenredig politiegeweld en racisme. Er werd ziedend tegen politici geroepen dat er verandering moest komen. We trokken aan de bel om te laten zien dat het in- en inslecht gaat met ons klimaat. We trokken aan de bel om te laten weten hoe gestoord het is dat lang niet iedere Nederlander een huis kan krijgen. We rúkten aan de bel dat dingen beter moeten voor iedereen die niet rijk, wit en in het bezit van een pik is.

Lees ook: Carmen: 'Ik was ervan overtuigd dat ze was gestorven in d'r autostoel'

Het gevolg? Paniek, grimmigheid en de term cancel culture die het oer-Hollandse woord 'consequenties' verving met dank aan de mensen die opeens op het matje werden geroepen. De opbrengst? We leven in een snel veranderende wereld waarin steeds meer mensen een podium opeisen. Misschien gaat het soms iets te snel en rommelig voor jouw gevoel, maar dat krijg je wanneer je een pukkel te lang door laat etteren. Dat ding begint te kloppen, wordt rood, zet uit en barst. Onvermijdelijk, maar je huid knapt er uiteindelijk van op.

Deze column staat in het aprilnummer van &C 'Jubileumnummer!', dat nu in de winkels ligt en hier te bestellen is.