Thomas: 'Je hoeft niet gay te zijn om over homoseks te schrijven'
Thomas van der Meer (1986) drinkt zijn koffie zwart, is team koriander en woont aan de rand van het bos. Met zijn debuutroman Welkom bij de club hoopt hij zijn nieuwe badkamer te financieren. Verder studeert hij verpleegkunde en is-ie transgender, maar daar merk je verder niks van.
Mijn favoriete boeken hebben twee dingen gemeen: cowboys en homoseks. Twee cowboys is een kort verhaal van Annie Proulx over de geheime liefde tussen Jack en Ennis, twee mannen die elkaar leren kennen op een berg in Wyoming. Brokeback Mountain. Het is de bedoeling dat ze op een kudde schapen passen, maar in plaats daarvan hebben ze de tijd van hun leven in de tent. Het andere homocowboyboek is Dagen zonder eind van Sebastian Barry, over een jonge Ier die tijdens de hongersnood naar Noord-Amerika vlucht. Samen met zijn vriend gaat hij daar in het leger.
De boeken zijn allebei wreed. De liefde tussen Jack en Ennis op het platteland in de jaren 60 is verboden; het verhaal gaat over homofobie. Maar Dagen zonder eind is wreed door de gruwelen van de oorlog, de liefde is juist helemaal geen probleem. Het verhaal speelt zich honderd jaar eerder af dan dat van Jack en Ennis. Veel vooroordelen over homoseksualiteit zijn dan nog niet uitgevonden; mensen hebben wel wat anders aan hun hoofd. De jongens hebben een gewone, liefdevolle relatie en stichten een gezin.
Lees ook: Thomas: 'Ik was haar blote kont omdat ze het zelf niet kan'
Of je vrij kunt leven als je gay bent, is afhankelijk van plaats en tijd. Dat laten deze boeken samen zien en daarom zijn het belangrijke verhalen. Annie Proulx en Sebastian Barry zijn zelf geen homoseksuele cowboys. Dat vind ik niet erg. Of eigenlijk heb ik er gewoon geen mening over; het is nooit in me opgekomen om er iets van te vinden. Ik stond dus een beetje raar te kijken toen ik voor het eerst iemand hoorde zeggen dat ik over transseksualiteit mag schrijven omdat ik zelf trans ben.
Inmiddels ben ik erachter dat het binnen sommige grote lezerskringen, vooral LHBT en in het Young Adult-genre, not done is om over homoseksualiteit te schrijven als je zelf niet gay bent. Sterker nog, als je het wel doet word je zowat gelyncht. Je mag ook niet schrijven over een moslim, een transgender, een vluchteling of iemand met een handicap als je dat zelf niet bent of hebt. Het idee daarachter is dat schrijvers die de realiteit niet kennen, hun verhalen baseren op vooroordelen en stereotypes. En dat houdt die vooroordelen in stand. Daarnaast zorgen zulke schrijvers er met hun boeken voor dat er op de boekenmarkt minder ruimte is voor schrijvers die zelf behoren tot een minderheid en hun eigen verhaal willen vertellen.
Lees ook: Thomas: 'Mevrouw Gans heeft een crush op mij'
Dat klinkt allemaal hartstikke redelijk en toch geloof ik er niets van. Zo zijn er bijvoorbeeld een heleboel boeken geschreven door transgenders die de transgenderemancipatie écht geen goed doen. En volgens mij kom je bij een uitgeverij juist eerder aan de bak als je je eigen verhaal vertelt; autobiografische boeken zijn nog nooit zo populair geweest als nu.
'Het is toch logisch?' zei een vriend. 'Jij had je boek niet kunnen schrijven als je het zelf niet had meegemaakt.'
Maar dat kan dus wel. Kijk maar naar Annie Proulx en Sebastian Barry.
Lees hier meer columns van Thomas.