'Er zijn onrustige cellen gevonden.' Dat vertelde de gynaecoloog me op een ochtend, al een aantal jaren geleden. Tientallen scenario’s flitsten door mijn hoofd, maar toch voelde ik nog niet echt paniek. Dat heb ik nooit op spannende momenten trouwens. De weken voorafgaand aan deze foute uitslag had ik af en toe last van krampen in m’n onderbuik en bloedverlies wanneer het niet hoorde. En op een gegeven moment was de pijn in mijn buik tijdens een repetitie van de musical Petticoat ondraaglijk. Ik kroop letterlijk het podium op en hees mezelf op een bed dat in het decor stond. Rechtop staan ging niet eens meer, zo’n kramp had ik. De regisseur was destijds zeer tevreden met deze inleving (het personage dat ik speelde was in verwachting), maar aan zijn gezicht te zien vond hij deze extreme vertolking ook ietwat gênant. De volgende dag kon ik gelukkig terecht bij een gynaecoloog, en zij deed een uitstrijkje. Dat had ik tot dat moment nog nooit gehad. Oproepen om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek negeerde ik, want ‘als je niks raars voelt, is er ook niks aan de hand’. Wat ontzettend naïef was ik.

Lees ook: Chantal Janzen: 'Soms schaam ik me voor mijn online shopgedrag'

In de tijd tussen het uitstrijkje en het krijgen van de uitslag begon ik er anders over te denken. Ik vond het doodeng dat het blijkbaar mogelijk is om rond te lopen met een tijdbom in je lijf zonder je daar bewust van te zijn of er last van te hebben. Ik ging doen wat je anderen altijd afraadt: googelen. Stom stom stom, ik weet het. Maar ik las dingen als ‘verkeerde PAPwaardes kunnen leiden tot baarmoederhalskanker’ en ‘het kan zwangerschappen bemoeilijken of onmogelijk maken’. In een opkomende paniek parkeerde ik even mijn verlangen naar een tweede kind. Rigoureus ja, maar in staat van angst kun je niet echt nuchter nadenken.

‘Er zijn onrustige cellen gevonden,’ zei mijn arts aan de andere kant van de lijn. ‘Aha, en nu?’ vroeg ik, waarna ik vervolgde: ‘Ik heb volgende week première van een musical, dus dat komt effe heel slecht uit.’ De onrustige cellen werden de dag erna weggehaald en onderzocht. Na twee weken zou ik de uitslag krijgen. In die twee weken had ik de première van Petticoat. Bij het eindapplaus huilde ik tranen met tuiten. Natuurlijk dacht iedereen dat het de spanning van de première was, maar het waren de onrust, angst en spanning dat er misschien slecht nieuws zou komen. En dat kwam er. Ik had CIN 3, een voorstadium van baarmoederhalskanker, en moest opnieuw onder het mes. Dit keer werden de kwaadaardige cellen weggehaald. Eenmaal geopereerd kwam de volgende klap: het kon wel even duren voordat ik in verwachting was van de tweede, aldus de gynaecoloog. Weg was het idee ‘dat mij toch niks zou overkomen’.

Lees ook: Chantal in gesprek met haar ouders: 'Het viel soms echt niet mee'

Van andere vrouwen hoor ik weleens dat ze zich niet laten controleren omdat ze het niet prettig vinden om bij de gynaecoloog in zo’n stoel te liggen. Maar allerliefste dames, geloof me als ik zeg dat het belangrijk is om het toch te doen. Ja, ook als je eind twintig bent en nee, het is niet leuk. Ik weet wel leukere dingen te verzinnen dan wijdbeens in zo’n stoel te hangen waarna een arts een ijskoude eendenbek bij je naar binnen schuift en vervolgens met een gigantische wattenstok in je vagina poert. Een weekend in een mooi hotel met de fijnste man op de wereld bijvoorbeeld, of met z’n allen ’s avonds op de bank met een grote bak chips tv-kijken. Nee, het is niet leuk, maar weten jullie wat nog minder leuk is? Een verkeerde uitslag. En door mee te doen aan zo’n bevolkingsonderzoek en vijf minuten heel ongemakkelijk in zo’n stoel te gaan liggen, kunnen afwijkende cellen in een heel vroeg stadium worden gevonden én worden verwijderd, zodat je geen dodelijke ziekte krijgt. Het nare van deze ziekte is namelijk dat je het voorstadium niet altijd opmerkt. Sommigen hebben totaal geen last van kwade cellen en als je er niets aan doet, ontwikkelen ze zich in alle rust tot een ziekte waaraan je kunt overlijden.

Dat jonge meisjes voortaan ingeënt worden tegen HPV is een ontzettend belangrijke ontwikkeling, maar wij zullen er toch echt zelf voor moeten zorgen dat we gezond blijven. Dit betekent dat je naar je eigen lijf moet luisteren, dat je meedoet aan bevolkingsonderzoeken en dat je praat over dit soort zaken. Het is ook helemaal niet raar of eng. Alle vrouwen hebben een vagina, dus waarom doen we er in vredesnaam zo ongemakkelijk over? Noem het beestje maar bij de naam. VA-GI-NA. Om in de categorie eendenbek te blijven: een prachtig instrument, die vagina. Zorg er maar heel goed voor.

Chantal

Last chance to buy: alleen nog tot en met dinsdag ligt &C's februarinummer 'Zeg eens vagina' in de winkels. Wil je geen &C meer missen en profiteren van leuke extra’s? Word dan hier abonnee.