Mijn vader vindt het absurd dat ik vijftienhonderd euro huur betaal voor een appartement van tachtig vierkante meter in ­ ­Amsterdam-West. Daarvoor huur je in Helmond, waar ik ter wereld kwam, zo ongeveer een paleis met kozijnen van bladgoud en 186 hectare grond. Waar ik me dan weer over verbaas is dat sommige mensen (collega’s, hoi) vijftienhonderd euro overhebben voor een designertasje van een paar vierkante centimeter. Maar hé, who am I to judge? Ik geef dan weer elke twee weken vier tientjes uit aan een schoonmaker – op jaarbasis is dat toch een aardige designertas. Gevalletje verschillende prioriteiten, toch? Maar hoewel we vaak roepen dat iedereen lekker zelf moet weten waar-ie z’n salaris op stukslaat, judgen we heel wat af met z’n allen. Op de een of andere manier roept geld – en hoe anderen daarmee omgaan – behoorlijk wat emoties bij ons op. Toen ik eens rondvroeg wie zich weleens ergert aan hoe anderen hun geld uitgeven, waren de verhalen niet van de lucht.

Lees ook: Praten over knaken: vertel gewoon hoeveel geld je verdient

Sommige waren komisch (een geliefde die geen geld had voor een verjaardagscadeau, maar wel om de nieuwste FIFA-game te kopen) en andere ronduit schrijnend (een ex die nihilstelling aanvraagt van alimentatie, maar een week later wel een jacuzzi in de tuin laat plaatsen met de hijskraan). Nogal wiedes dat je daar een mening over hebt, lijkt me. Net zoals het niet heel gek is om een mening te hebben over mensen die geld uitgeven dat jij ze geleend hebt. Maartje leende elke maand een paar honderd euro aan een bevriend stel dat geld tekortkwam, no questions asked. ‘Ondertussen zag ik op social media dat ze naar de Efteling gingen, dure gebakjes kochten bij de bakker, gigantische cadeaus voor elkaar kochten en tijdens het uitgaan niet bepaald bezuinigden op cocktails en sigaretten. Laatst kochten ze zelfs een nieuwe auto. Ik heb mijn irritatie nooit geuit, want ik vind dat ik me niet met hun geldzaken mag bemoeien, maar ik heb wel besloten ze niets meer te lenen omdat ik vind dat ze onverstandige keuzes maken.’

Lees ook: Ka-tsjing: &C praat over geld in het novembernummer (nu mét korting)

Doe maar duur
Oordelen over anderen lijkt een lelijk trekje dat we liever kwijt zijn dan rijk, maar in feite hebben we er ons bestaan aan te danken. ‘In de oertijd was het van overlevingswaarde om mensen, dieren en dingen snel te kunnen beoordelen,’ legt sociaal psycholoog Roos Vonk uit in Psychologie magazine. ‘Is dit eten goed, of word ik er ziek van? Is deze vreemde iemand met wie ik kan samenwerken, of vormt hij een bedreiging voor mijn voorraad eten? Kan ik naar buiten in deze kou, of moet ik binnen blijven? Waren we in die tijd heel boeddhistisch zonder Oordelen over anderen lijkt een lelijk trekje dat we liever kwijt oordeel in de vrieskou blijven staan, dan waren we simpelweg uitgestorven.’ Nou hangt ons leven natuurlijk niet af van hoe andere mensen hun geld spenderen, maar oordelen hebben natuurlijk ergens wel een functie. Heeft je nieuwe Tinder-date bij drie opeenvolgende dates steeds geen saldo, dan moet je je misschien nog eens achter de oren krabben of je wel zo’n prijs aan de haak hebt geslagen. En blijven je vrienden luxe gebakjes kopen terwijl ze jou nog geld verschuldigd zijn, dan kun je je geld misschien inderdaad beter in je zak houden.

Staat een vriendin rood, dan kan ze niet met geld omgaan. Maar staan we zélf in het rood, dan hebben we gewoon een slechte maand. Benieuwd waarom we milder zijn voor onszelf? Dat lees je in het hele verhaal van Imke, nu in de winkel of hier op Blendle.