Het leek zo’n goed plan: jij, een handje chips en de tv. Nu is het twee uur ’s nachts en kijk je met een cheese-onionbuik naar Game of Thrones, seizoen drie, aflevering tien. Je weet dat je vroeg op moet, maar hoe kun je slapen als je niet weet of Jaime en Cersei elkaar ooit weer zullen zien? Iedereen die ooit een spannende serie heeft gevolgd, weet hoe moeilijk het is om nee te zeggen tegen die extra aflevering voor het slapengaan. Probeer het beruchte Netflix-zinnetje ‘Volgende aflevering over 5,4, 3…’ maar eens te negeren als je net hebt gezien dat Frank Underwood over lijken gaat voor zijn baan in House of Cards.

Niet alleen series verslinden we massaler dan we zouden willen. Eén koekje bij de koffie en je schuift de hele rol naar binnen, nog héél even op Asos rondkijken en je shopt een nieuwe garderobe bij elkaar en één minuut Instagram checken en je bent een uur later verdiept in de vakantiefoto’s van het zusje van een oud-klasgenoot. Niet direct gedrag waarvoor je psychische hulp moet zoeken misschien, maar echt handig is het ook niet. Denk maar even aan de laatste keer dat je ’s nachts wakker werd met je ipad op je gezicht of Netflix je vroeg of je nog steeds aan het kijken was en je de volgende dag alleen dankzij liters koffie functioneerde. Moeten we afkicken?

Lees ook: Fred van Leer in &C's januarinummer: 'Ik ben elke week doodongelukkig'

Altijd alert
Te vaak kattenfilmpjes kijken, sneakers kopen, gelnagels laten zetten: je vindt ze allemaal niet in het psychiatrische handboek DSM-5 dat wereldwijd gebruikt wordt. Daarmee gelden ze, in tegenstelling tot bijvoorbeeld alcohol-, drugs- en gokproblemen, niet als officiële verslavingen. Hoeveel mensen verslingerd zijn aan instagrammen of bussen Pringles naar binnen schuiven terwijl ze herhalingen van Dr. Phil kijken, is dan ook niet bekend – en afkickprogramma’s zijn er ook niet. Het is zelfs lastig te zeggen wanneer je paal en perk zou moeten stellen aan je bingewatchsessies of socialmediagebruik.

Lees ook: Shocking: Fred van Leer kijkt veertien uur per dag op zijn telefoon

De DSM-5 stelt duidelijke criteria aan stoornissen in het gebruik van middelen (om er een paar te noemen: vaker en meer gebruiken dan het plan was en door gebruik tekort­schieten op het werk en thuis), maar als het gaat om telefoongebruik en Netflixgedrag zul je zelf moeten nagaan of je er last van hebt. Dat kunnen we trouwens prima. Zo zegt bijna dertig procent van de jongvolwassenen zich verslaafd te voelen aan social media, blijkt uit onderzoek van het CBS. Maar liefst 34 procent is bang om iets te missen als ze geen gebruik­maken van social media (hallo, fomo) en 22 procent wordt onrustig als ze een bericht smartphone-afhankelijkheid, zoals het heet als je je mobiel vaker gebruikt dan je zou willen, is goed te verklaren, zegt Lotte Willemsen. Zij is lector Communication in the Networked Society aan Hogeschool Rotterdam en houdt zich bezig met de rol van communicatie in onze samenleving. ‘Je hele leven zit in die telefoon: al je foto’s staan erop, je gebruikt ’m om te navigeren en om in contact te blijven met anderen.’ 

Nieuwsgierig naar wanneer jouw verslavingsgedrag de spuigaten uitloopt? Lees dan het hele stuk in de nieuwste editie van &C 'Nog eentje dan', die nu in de winkel ligt. Of lees het hier op Blendle. Niks meer missen van &C? Neem dan nu een abonnement.