Vanaf half december hou ik er rekening mee. En toch gebeurt het altijd onverwacht. De woorden komen door de speakers van mijn auto, uit het geluidssysteem van de Hema of ze duiken op in een spotifylijst tijdens een etentje bij vrienden. Hoe ze me ook bereiken, ik schiet elk jaar weer vol. Nog voordat John Lennon aan de tweede zin van zijn kersthit Happy X-mas is begonnen, stromen de tranen over mijn wangen. 

Ik zie mijn vader voor me. Opgelucht omdat hij na een periode van hard werken eindelijk een paar dagen vrij is. Jas en schoenen uit en meteen naar zijn oude platenspeler om dat nummer op te zetten. Kerst met z’n vijven. Als John begint te zingen, duiken mijn broertje, zusje en ik op het kerstpakket. Elk product bekijken we uitvoerig. Alsof santa himself het voor ons heeft samengesteld. Het hoort bij onze kerstrituelen. Net zoals de worstenbroodjes na de nachtmis en de uren durende potjes Risk die de komende dagen nog zullen volgen. Zo gaat het al zo lang ik me kan herinneren. En zo zal het altijd blijven.

Lees ook: Lisette Wellens: 'Ik heb constant angst dat mijn kind wat overkomt'

Dacht ik. Totdat mijn vader er een paar maanden voor kerst 2003 ineens niet meer is. Ik dek de tafel per ongeluk voor vijf. Nog niet gewend aan het idee dat er voor altijd een bord minder nodig zal zijn. Happy X-mas duwen we ver achterin de kast. In de jaren die volgen, komen er weer wat borden bij. Vriendjes, vriendinnetjes. Ons kerstgezelschap wordt groter. Het is gezellig, ik ben blij. Gelukkig zelfs. Maar nooit meer zo onbevangen als vroeger. Alsof er voor altijd een grijs filter over mijn leven heen hangt. Want hoe veel borden de tafel ook telt, die ene plek blijft leeg. 

Deze kerst dekken we de tafel zelfs voor twee personen extra. Met kleine bordjes deze keer. Eén voor mijn dochter en één voor de zoon van mijn broer. Mijn moeder is dit jaar oma geworden. Toen we haar vertelden dat ik zwanger was, gilde ze van blijdschap. De laatste keer dat ik haar zo enthousiast zag, was meer dan achttien jaar geleden. Ze is niet dol op reizen maar sinds de geboorte van Yael stapt ze fluitend in de trein. Oppassen op de gekste tijden vindt ze geen enkel probleem en als ze haar kleindochter een paar dagen niet in het echt gezien heeft, belt ze me via Facetime, om haar toch even te kunnen bekijken. 

Lees ook: Lisette Wellens: 'Je denkt: dat komt nooit goed met m'n onderkantje'

Hoe zou het zijn geweest als mijn vader er nog was? Hoe zou hij het gevonden hebben? Ik als moeder, mijn broer als vader? Zou hij zijn kleinkinderen elk weekend meegenomen hebben naar een museum zoals hij bij ons deed? Alleen op de wereld aan hen voorgelezen hebben? Zou hij voor hen ook tosti’s gemaakt hebben op zondagochtend en met hen gedanst hebben op muziek van The Beatles? En mijn ouders samen: zouden ze als opa en oma dezelfde dynamiek hebben gehad als binnen ons gezin? Mijn moeder net iets te verzorgend, mijn vader net iets te kritisch? Of zou hij door de jaren heen milder geworden zijn? 

Een paar maanden geleden stond ik met Yael bij zijn graf. Tijdens het verzorgen van de plantjes stelde ik haar aan hem voor. Een kinderwagen naast een grafsteen. Dichter bij een ontmoeting tussen hen komt het niet. En dat doet pijn. Elke dag wel even. En vanaf half december nog een beetje meer.

Deze column vind je ook in &C's decembernummer 'Pak maar uit'. Benieuwd naar het hele magazine? Je koopt 'm hier.