Is roddelen aardig? Nee. Is het menselijk? Des te meer. Roddelen is dan ook een dankbaar onderwerp voor de wetenschap. Bianca Beersma, professor in de sociale psychologie aan de VU, doet al jaren onderzoek naar de effecten van roddelen. Op de werkvloer, want vooral daar stapelt de menselijke apenrots zich huizenhoog op.

Lees ook: Pssst: Chantal klapt uit de school over collega-BN'er

‘De definitie van roddelen is vrij simpel,’ zegt Bianca. ‘Praten over iemand die op dat moment niet aanwezig is. En dan alleen als er in die woorden een zeker oordeel of een beschuldiging zit verscholen. Als je zegt: ‘Collega X is op vakantie’, is dat geen roddel. Maar zeg je dat collega X alwéér op vakantie is, dan roddel je wél.’

Toch is roddelen niet per se slecht. Bianca: ‘Ten eerste omdat je ook aardige dingen kunt zeggen over mensen die er niet bij zijn. Maar ook omdat een roddelcultuur binnen een bedrijf ervoor kan zorgen dat mensen er minder snel de kantjes vanaf lopen. Je wilt voorkomen dat de roddels over jou gaan, dus zet je je sterker in voor de groep. Mensen gaan meer samenwerken en willen zichzelf beter profileren.’

Ook kan gematigde achterklap zorgen voor sterkere vriendschappen, zowel privé als op het werk. Het creëren van een gemeenschappelijk vijand, je baas bijvoorbeeld, voedt saamhorigheid. Het delen van negatieve informatie over deze persoon versterkt een onderlinge band. Je maakt zelfs meer progesteron aan, dat angst en stress tegengaat. Klinkt inderdaad positief. Maar er zit ook een andere kant aan. ‘Een roddelcultuur hangt ook samen met een zekere angstcultuur,’ aldus Bianca. ‘De groeps- en prestatiedruk stijgt, en daarmee ook de kans dat mensen gaan roddelen om zelf hogerop te komen. Dan kom je op het terrein van de narcisten en machiavellisten: verdeel en heers.’

Het effect van roddelen is duidelijk. Maar waarom doen we het eigenlijk? Bianca: ‘Je kunt roddelen om informatie uit te wisselen, om onderling lol om iemand te hebben, om er zelf beter van te worden of juist om de groep te beschermen of te waarschuwen voor iemand. En vlak het ventileren van emoties niet uit. Als je baas of collega iets vervelends heeft gezegd, wil je toch je ei kwijt.’

Lees het hele artikel in het nieuwe nummer van &C ‘Roddel & achterklap’, dat nu in de winkels ligt. Voor wie niet genoeg kan krijgen van roddelen: deze maand is &C in een speciaal pakket met Privé te koop voor maar € 6,50.