Okja
Netflix’ nieuwe film Okja is misschien wel ‘s werelds eerste ecologische actiefilm en is er één waar je echt even voor moet gaan zitten. Hartverwarmend en hartverscheurend, hilarisch en pijnlijk tegelijkertijd.
Sinds 28 juni is Netflix’ nieuwe Original Film Okja te bekijken via de streamingdienst. Al voorafgaand aan de lancering stond de film met regelmaat in de spotlights. Zo was de film als eerste Netflix-film genomineerd voor een Gouden Palm op het prestigieuze filmfestival van Cannes. Niet iedereen was hier even pleased mee, want is een film die alleen via streaming te bekijken is en niet in de bioscoop draait, wel een échte film? Tijdens persconferenties werden stevige discussies gevoerd, onder anderen door regisseur Atom Egoyan en acteur Will Smith, die respectievelijk vóór en tegen de nominatie waren.
Okja combineert the best of both worlds. De film is geregisseerd door de Koreaanse filmregisseur Bong-Joon Ho, die je misschien kent van Snowpiercer. De cast is een frisse mix van zowel filmacteurs als acteurs die we kennen uit series. Zo schitteren in de film niet alleen Tilda Swinton, Paul Dano, Lily Collins en Jake Gyllenhaal, maar ook Steven Yeun (Glenn uit The Walking Dead), Giancarlo Esposito (Gustav uit Breaking Bad) en Devon Bostick (Jasper uit The 100). Kunnen we film nog wel definiëren als ‘dat wat je ziet op het witte doek’ of moeten we in het Netflix-tijdperk, waarin het medium overduidelijk verandert, werken aan nieuwe definities?
Ook door het verhaal zet Okja mensen aan het denken. Okja neemt ons mee in de wereld van het Koreaanse boerenmeisje Mija. Mija woont samen met haar opa op het platteland, waar ze een wel heel bijzonder dier verzorgt: het supervarken Okja. Okja is een genetisch gemodificeerd dier dat is ontwikkeld door de Mirando Cooporation om, zo goedkoop mogelijk, zoveel mogelijk ‘nepvlees' te produceren in een wereld waarin écht vlees zo goed als op is.
Zesentwintig supervarkens werden tien jaar eerder verspreid over zesentwintig boeren, die de opdracht kregen een zo mooi mogelijk supervarken groot te brengen. Een slimme marketingtruc, want zo krijgen consumenten het idee dat het gaat om een wezen dat op natuurlijke wijze wordt grootgebracht. Terwijl achter de schermen miljoenen van deze supervarkens worden geteeld en opgesloten in kooitjes, om daarna op gruwelijke wijze te worden geslacht. Mija is zich niet bewust van dit alles en ziet Okja als haar huisdier. Totdat de Mirando Cooporation het dier komt claimen. Mija doet er alles aan om haar Okja terug te halen en krijg hierbij hulp van een stel dierenrechtenactivisten, die de activiteiten van de Mirando Cooporation aan de kaak willen stellen.
Mija en het supervarken veroveren een plek in je hart. Mija is lief, maar ook vastberaden en onverschrokken. Ze doet denken aan andere jonge superheldinnen, zoals Eleven uit Stranger Things en Laura uit Wolverine. Erik-Jan de Boer, de Nederlandse animator die eerder al geweldig werk leverde met de tijger in Life of Pi, flikt het weer met Okja het supervarken. Het supervarken - dat ook iets weg heeft van een uit de kluiten gewassen nijlpaard - is aaibaar en innemend tegelijk. Doordat je al snel een relatie opbouwt met de twee is de film des te pijnlijker. Als je eenmaal de waarheid achter de Mirando Cooporation te zien krijgt, valt dit zwaar. Ook omdat we dondersgoed weten dat dergelijke praktijken ook in onze eigen wereld aan de orde van de dag zijn. Het is dan ook geen wonder dat verschillende grote nieuwsmedia berichtten dat mensen na het zien van de film gestopt zijn met vlees eten.
Voor mij vormt Okja in ieder geval het bewijs dat film in staat is om ons wakker te schudden en de wereld met andere ogen te bekijken. Of de film nu door de elite wordt gezien als ‘echte’ film of niet, maakt mij niet uit. Belangrijker is dat deze Netflix-film door miljoenen mensen wordt bekeken. Ik hoop dat Bong-Joon Ho nog heel veel ecologische superfilms gaat maken.