Nou, nog een heleboel. Daarom is het grote spel dat formeren heet begonnen. De partijleiders moeten daarbij al hun dirty tricks, charmes en pokerfaces in de strijd gooien om uiteindelijk tot een regering te komen die het land kan besturen. Welke combinatie van partijen oftewel welke coalitie gaat het worden en hoe verloopt dat proces? NOS Journaal presentator Simone Weimans beantwoordt vragen over de formatie.    

Ik zag dat Edith Schippers de hele dag door partijleiders ontvangt, wat is haar taak?
Direct na de verkiezingen is Schippers benoemd tot verkenner. Ze onderzoekt wie met wie een coalitie wil vormen. Wordt het bijvoorbeeld een zakenkabinet met ministers van buiten de politiek, een klimaatkabinet met Groen Links zoals Partij voor de Dieren bepleit of juist een centrum-rechtse coalitie met onder andere VVD, CDA, D66 en Groen Links. Vandaag praten die vier partijen trouwens samen met de verkenner. Komende week brengt ze dan verslag uit aan de Tweede Kamer. En het mag schijnbaar niet te gezellig worden. Schippers serveert geen bitterballen, maar gezonde snacks zoals snoeptomaatjes en komkommer #smullen.  

Graag meer info over de informateur 
Wanneer Schippers de Kamer heeft ingelicht over haar bevindingen, worden ook informateurs benoemd door het parlement. Dat zijn meestal niet de jongste bediendes, maar ervaren en gezaghebbende (oud) politici. Zij krijgen de opdracht om te bekijken of een bepaalde coalitie kans van slagen heeft. Is zo’n combinatie gedoemd te mislukken, dan geven de informateurs de opdracht terug en wordt een volgende informateur benoemd. Ziet de toekomst er wel rooskleurig uit en kunnen er afspraken gemaakt worden, dan kan het formatiespel echt beginnen.  

Heeft Rutte nog iets te doen?
Ja, hij wordt als leider van de grootste partij zeer waarschijnlijk opnieuw premier en die is meestal ook de formateur. De formateur onderhandelt met de andere coalitiepartijen verder over het regeerakkoord. Een spannend proces van handjeklap, wheelen & dealen en geven & nemen. In deze fase wordt ook bepaald welke partij welke portefeuilles krijgt. Beoogd ministers en staatssecretarissen kunnen zich in deze fase voorbereiden op een leven in de slangenkuil die het Binnenhof heet.  

Waar is koning Willem-Alexander gebleven in dit verhaal?
Tot 2012 speelde het staatshoofd een grote rol bij de formatie, maar de Tweede Kamer wilde die overnemen. De regels zijn toen veranderd en nu kiest het parlement de verkenner, informateur en formateur. De koning komt pas om de hoek kijken bij de beëdiging van het nieuwe kabinet. En wellicht een schrale troost: hij krijgt daarna wel een prominente plek tijdens de bordesscène.  

Wie past er op de toko tot de beëdiging van het nieuwe kabinet?
Rutte heeft direct na de verkiezingen het ontslag van zijn team aangeboden bij de koning. Toch werkt dat oude kabinet  gewoon door en handelt lopende zaken af. De afspraak is dat ze geen beslissingen nemen over onderwerpen die politiek gevoelig liggen.