Hier te lezen: het interview met Dan Karaty over zijn alcoholisme
Jarenlang droeg Dan Karaty een groot geheim met zich mee, tot nu. Waarom wil hij het na vijfentwintig jaar wel met ons delen, wil Chantal weten.
Je hebt veel voor je kiezen gekregen het afgelopen jaar...
'Door de pandemie werd ik gedwongen om te reflecteren op mijn leven. De ratrace lag stil, ik had tijd om na te denken. Ik besefte dat ik slecht bezig was, voelde me vreselijk van-binnen en werd depressief. Niemand wist wie ik echt was. Ja, de Dan Karaty met een grote glimlach op camera. Maar ik hield iedereen voor de gek, mezelf nog het meest.'
Vorige maand belde je me op omdat je een geheim wilde delen dat je al heel lang met je meedraagt.
'Ik durf het eindelijk hardop te zeggen: ik ben vijfentwintig jaar alcoholist geweest. Ik kom net uit een afkickkliniek.'
'Ik ging eraan kapot. Niet alleen ik – mijn hele gezin was er de dupe van. Ik was continu angstig en gespannen. Ik was emotioneel afwezig, was er nooit bij met mijn hoofd als ik met mijn gezin was. Alcoholisme is een egoïstische ziekte. Ik dacht altijd dat ik alleen mezelf pijn deed, maar in werkelijkheid deed ik iedereen om me heen pijn.'
Toen je het mij vertelde, was mijn eerste reactie dat ik het nóóit van jou had verwacht.
'Daar was ik ook trots op: dat ik zo goed was in dingen verbergen. Dat ik zo'n 'succesvol' leven kon leiden zonder dat iemand iets doorhad. Alleen mijn vrouw Natasha wist het. Voor de rest niemand, zelfs mijn beste vriend niet, met wie ik al dertig jaar bevriend ben. Ik heb jarenlang een masker op gehad. Nu wil ik er open en eerlijk over zijn. In stilte lijden was vermoeiend en nu ik terugkijk onnodig.'
Lees ook: Dan Karaty onthult exclusief in &C: 'Ik was 25 jaar alcoholist'
Wanneer begon het probleem?
'Toen ik zeventien was, eindigden avondjes stappen met vrienden al in black-outs omdat ik te veel dronk. Het werd een probleem toen alcohol een gewoonte werd. Ik had last vanpaniekaanvallen in de buurt van mensen. Ik was bang voor sociale situaties, zelfs met vrienden. Om dat gevoel te verdoven, dronk ik. Veel.'
Waar was je bang voor?
'Mensen met angsten zullen het misschien begrijpen. Ik was continu overbewust van mezelf. Dacht dat ik alleen maar gekke dingen deed en zei. Ik voelde me zó oncomfortabel, dat kun je je niet voorstellen. Ik was socially awkward in het kwadraat. Ik was bang om iets te zeggen, en als ik iets zei, vroeg ik mezelf af of ik het juiste had gezegd. Volg je het nog?'
Ik denk het wel.
'Natasha stelde weleens voor om met een ander koppel te gaan eten, maar dat kon ik nuchter echt niet opbrengen. Soms wilde ik haar een plezier doen, dan dronk ik mezelf van tevoren moed in. Het probleem werd alleen maar erger toen ik ouder werd. Ik kwam in een vicieuze cirkel terecht.'
Hoe?
'Ik was bang om door de mand te vallen. Dat mensen de alcohollucht zouden ruiken en mijn geheim zouden ontdekken. Door die angst ging ik nóg meer drinken. Ik had geen rust meer in mijn hoofd, waardoor ik ook thuis, zonder mensen, ging drinken. Op aandringen van Natasha dronk ik soms een paar dagen niet, maar dan kreeg ik een dry drunk. Dan drink je niet, maar vertoon je wel dezelfde gedragspatronen.'
Hoe ging je verslaving samen met werk?
'Als ik aan het werk was, dronk ik niet.'
Nooit?
'Nooit. Als de camera's aan waren, voelde ik me comfortabel, zat ik in mijn rol. Maar zodra bijvoorbeeld een reclameblok begon, brak het zweet me uit. Dan moest ik gaan smalltalken met medejuryleden, met jou, bijvoorbeeld.'
Ik had het altijd wel leuk met jou.
'Het hielp dat jij het was. Met je grapjes. Maar stiekem had ik het toch heel zwaar. Dan Karaty zijn, het personage op tv, was oké. Maar backstage mezelf zijn kon ik niet. Zodra de opnamedag voorbij was, dacht ik: hoe kan ik hier zo snel mogelijk weg? Ik wilde naar huis om te ademen.'
En om te drinken. Wat en hoeveel dronk je eigenlijk?
'Ik was een wijndrinker. Hoeveel hield ik nooit bij. Het begon altijd met een paar glazen om te ontspannen en mijn angsten weg te nemen. Ik kon het nooit bij twee glazen houden. Het waren gewoon heel veel glazen.'
Of flessen?
'Ja. Flessen. Ik ging door met drinken tot ik naar bed ging.'
Hoe kun je zo verslaafd en tegelijk zo succesvol zijn?
'Ik was heel gedisciplineerd en legde mezelf honderdduizend regels op. Ik stond elke ochtend om zeven uur op, sportte elke dag, bracht de kinderen doodleuk naar school. Alsof er niks aan de hand was. Het alcoholprobleem was erg, maar de regels die ik mezelf oplegde om mijn drankprobleem te verbergen, waren minstens zo'n groot probleem. Daarmee overtuigde ik mezelf dat ik grip had op de situatie. Ik had het toch gewoon goed voor elkaar? Ik was geen vieze, werkloze man die in de goot lag. Overdag deed ik alles wat nodig was om een leven op te bouwen voor mijn gezin en mij. 's Nachts waren mijn acties die van iemand die probeerde alles tot de grond toe af te branden.'
Maar hoe functioneerde je? Wat voor lever heb jij?
'Ik had nooit katers. Die dronk ik weg, of sportte ik eruit. Ik was zelfs trots op mezelf: kijk eens hoe ik dit allemaal fiks! Ik kan geen alcoholist zijn. Kijk naar alles wat ik bereik, kijknaar mijn sixpack, kijk naar mijn leven! Ik heb alles onder controle.'
In een eerder interview zei je dat je nooit een masker draagt. 'De Dan Karaty die hier voor je zit, is Dan Karaty. Ik heb een lieve vrouw en een prachtige dochter (Daniel was toen nog niet geboren, red.), dus waarom zou ik niet gelukkig zijn?' Hoe kijk je nu terug op zo'n uitspraak?
'Ik probeerde altijd te zijn zoals mensen verwachtten dat ik was. Ik vertelde iedereen hoe geweldig mijn werk was, mijn familie. Wat ik vertelde was waar, maar een deel vertelde ikgewoon niet. I was raised to smile. Ik maakte de fout om nooit te delen hoe ik me voelde met de mensen om me heen. Mijn angst werd daardoor alleen maar groter en het drinkenerger. Ik had mijn probleem onder ogen moeten komen in plaats van me ervoor te schamen.'
Vertelde je wel alles eerlijk tegen Natasha?
'Ik hoefde haar nooit iets te zeggen. Toen ik haar leerde kennen, rond mijn dertigste, wist ze al van mijn verslaving zonder dat ik het haar had verteld. Na drie maanden zei ze: misschien moet je minder drinken. Ze prikte dwars door me heen. En nog steeds. Ze was slim genoeg om nooit flessen te verstoppen, ze wist toch wel dat ik zou drinken. Ze is altijd zo supportive, positief en rustig gebleven. Daar ben ik haar onwijs dankbaar voor. Het ontbrak nooit aan liefde tussen ons. Maar ik kan niet ontkennen dat ze eronder geleden heeft. Het zette onze relatie soms zeker onder druk, vooral toen we eenmaal kinderen hadden.'
Was ze niet heel bezorgd?
'Tuurlijk wel. Vooral als ik naar Nederland ging, want dan was er niemand die op me kon letten. Om haar bezorgdheid weg te nemen, belde ik haar veel en facetimede ik haar elke avond voordat ik ging slapen.'
Dronk je weleens zo veel dat je met andere vrouwen naar bed ging?
'Nee. Nooit. Ik ben de gelukkigste man op aarde met Natasha. Ik ging ook nooit uit. Ik dronk gewoon in mijn eentje, in mijn hotelkamer. Sneu, hè?'
Wat was het kantelpunt? Wanneer had je de moed om hulp te vragen?
'De pandemie heeft me gered. Ik vind het eng om erover na te denken, maar het had anders misschien nog wel tien jaar kunnen doorgaan. Ik zat opeens 24/7 thuis, kon niet meer ongegeneerd in mijn eentje drinken, was continu met mijn gezin. Als de kinderen naar bed waren, greep ik naar de fles. Natasha wees me meerdere keren op mijn probleem, maar ik besefte niet dat ik verslaafd was. Ik dacht nog steeds dat ik het onder controle had. Totdat ik een keer een heel slechte avond had.'
Wat is een heel slechte avond?
'Nog meer drinken dan normaal. Knock-out gaan. Ik werd de ochtend erna wakker in bed en kon me niks meer herinneren van de avond daarvoor. Mijn tienjarige dochter Quinn stond aan de rand van mijn bed, keek me bezorgd aan en zei: je ziet er slecht uit, pap.'
Lees ook: Chantal vs. Dan Karaty: 'Een goed seksnummer? Walvisgeluiden'
Wat deed dat met je?
'It destroyed me. Weet je, je wil dat je kinderen je zien als held. Die ochtend voelde ik me een loser. Een slechte vader. Eentje die faalde in het leven. Het was de eerste keer dat Quinn zoiets tegen me zei. Iedereen heeft een ander dieptepunt, maar dat mijn kind me zo zag was het mijne. Ik durfde eindelijk toe te geven dat ik dit probleem niet in mijn eentje kon oplossen. Ik stond op en zei tegen Natasha: 'Dit kan zo niet langer. Ik ga hulp zoeken.''
Ga je dan googelen? Op afkickkliniek?
'Ja. Ik wilde niet naar een wellnesskliniek, wat veel sterren wel doen: ergens in Afrika afkicken terwijl ze in de watten worden gelegd. We hebben een paar vrienden met familieleden met verslavingsproblemen, zij hebben ons geholpen met de juiste kliniek. Ik moest 31 dagen in rehab. Cold turkey. Nog diezelfde avond kon ik terecht.'
Wat zei je tegen je kinderen?
'Ik zei dat papa niet gezond was en dat ik naar een plek ging waar ze me weer gezond zouden maken. Waarop mijn achtjarige zoon Daniel zei: 'Maar pap, je bent toch gezond, want je sport heel veel?' Ik heb ze nog niet verteld dat ik verslaafd was, maar dat wil ik wel snel doen. Ik wil ze dingen uitleggen en waarschuwen voor de gevaren van alcohol, want alcoholisme zit ook in de familie.'
Hoe vertelde je het de rest?
'Natasha heeft het familieleden en mijn beste vriend verteld. Sommigen hadden wel een vermoeden, maar omdat ik mijn leven verder op de rit had, hadden ze niet verwacht dat mijn drankprobleem zo erg zou zijn.'
Hoe was het in de kliniek?
'Je moet al je eigendommen inleveren. Ik had geen telefoon, niks. Je hebt een strakke agenda: moet vroeg opstaan, veel bewegen, gezond eten, en verder bestaat het vooral uit veel therapiesessies.'
Zoals die in films gaan? In een groepje zitten, en zeggen: 'Hi, ik ben Dan en ik ben alcoholist?'
'Ja, elke dag weer: 'Hi, ik ben Dan en ik ben alcoholist.' Dat is meteen het moeilijkste om te doen, niemand noemt zichzelf een verslaafde. Ik ben mezelf flink tegengekomen daar, keek om me heen en dacht: ik hoor hier niet. Ik sprak een heroïneverslaafde die een paar dagen daarvoor nog op de hoek van een straat lag. Toen ik naar zijn verhaal luisterde, dacht ik: ik ben niet zo'n man. Maar toen ik naar zijn angsten en problemen luisterde, dacht ik: godver, we hebben toch behoorlijk wat gemeen. Het gaf me nog meer drive om af te kicken. Ik nam alle sessies bloedserieus. De kliniek heeft mijn leven veranderd, al weet ik dat het echte werk nu pas begint.'
Je bedoelt: eens een alcoholist, altijd een alcoholist?
'Ik zal elke dag bewuste keuzes moeten maken, met rust en structuur. Geen druppel drinken. En bidden en mediteren – iets wat ik leerde in de kliniek. Ik ben nu clean. Mijn leven is nu helemaal anders.'
Hoe?
'Ik sta op zonder zorgen. Het is spectaculair. Ik ben zo ontzettend kalm, vrij en blij. Ik heb me nog nooit zo gelukkig en zen gevoeld – tot irritatie van Natasha toe soms, haha.'
Dat je in een vrolijke dalai lama bent veranderd?
'Ik ben blij, maak me niet zo snel druk meer om dingen. Maar doordat ik mijn gevoelens durf te delen, is onze relatie fijner dan ooit. Die was altijd al goed, maar hij is vrijer, oprechter.'
Volgens mij was je wel altijd een leuke vader in die tijd. Ik zag altijd foto's op Insta, dat je met Daniel ging vissen. Of filmpjes dat je met Quinn danste.
'Ik was de vader die deed wat van hem verwacht werd. Tegelijkertijd dacht ik continu aan werk. Ik zat in een ratrace: als ik een vette werkopdracht had, zat ik in mijn hoofd alweer bij het volgende project. Ik was altijd bezig met: what's next? Ik was niet 'in het nu' als ik met mijn kinderen was.'
Vind je dat achteraf jammer?
'Soms denk ik: shit, ik had zo'n mooier leven kunnen hebben geleid. Ik had zo veel onbezorgder kunnen zijn, meer plezier kunnen maken. Vijfentwintig jaar is lang. Maar in therapie leer je om niet te veel terug te kijken. Dat doet te veel pijn. Je moet je focussen op het nu en op de toekomst.'
En stel dat je honderd wordt, dan heb je nog een half leven voor je.
'Ik ben zo dankbaar dat de kinderen nog zo jong zijn en ik nog zo veel van ze mag gaan genieten. Ze hebben het zelf niet door, maar sinds ik clean ben, benaderen ze me anders. Opener. Natasha en ik hebben het er weleens over samen. We connecten anders, zonder dat ze het weten.'
Ik zie aan je dat je er emotioneel van wordt. Heb je veel gehuild?
'Soms, als ik alleen was. Waar ik nooit meer aan heb gedacht, tot nu, is een moment toen ik tijdens de pandemie naar een slijterij reed om drank te halen. In de auto luisterde ik naar de radio en hoorde iemand zingen: the real man is the one you are when nobody is watching. Ik heb de auto aan de kant moeten zetten. Ik heb daar een halfuur gehuild en gedacht: wat doe ik? Ik ben de grootste loser ooit.'
Hou je nu wel van jezelf?
'Honderd procent. Voorheen keek ik 's ochtends nooit in de spiegel. Ik vond de persoon die ik daar zag niet leuk. Omdat ik wist wat-ie de avond daarvoor had gedaan. Nu doe ik dat wel weer.'
Lees ook: Sorry not sorry: Dan Karaty moet kiezen tussen Chantal en Gordon
Ik vroeg je: weet je wel zeker dat je hiermee naar buiten wil treden? Je bent nu clean, waarom moet je het dan met de wereld delen?
'Het voelt bevrijdend. Clean blijven betekent verantwoording nemen en als ik mijn geheim deel, erken ik het probleem. En: ik hoef geen smoezen te bedenken als iemand een drankje aanbiedt. Of vraagt waarom ik niet drink. Misschien kan ik hiermee ook mensen helpen. Al is het maar één iemand. Veel te lang schaamde ik me voor mijn angsten en voor mijn alcoholisme, dus ik zocht geen hulp. Misschien kan ik anderen met problemen aanmoedigen om de hulp te krijgen die ze nodig hebben.'
Heb je zin in aankomend jaar?
'Het voelt alsof ik mijn tweede leven begin. Al ben ik realistisch, ik denk niet dat alles makkelijk gaat zijn. In mijn Insta-bio staat: it's ok not to be ok. Die boodschap wil ik uitdragen. Het leven hoeft niet perfect te zijn. Sterker nog: ik ben blij dat ik nu mijn niet-perfecte leven kan delen zodat ik trouw ben aan mezelf. Het meeste zin heb ik om tijd door te brengen met Natasha en de kinderen. Voorheen dacht ik altijd dat ik dingen voor mijn kinderen moest doen. Ik moest tijd voor ze vrijmaken. Ik moest leuke dingen met ze doen. Nu wíl ik al die dingen. Met liefde.'
En de sociale dingen?
'Feestjes zal ik voorlopig nog even mijden, maar ik durf weer dingen zonder drank: ik maak een praatje met de buurman, het kassameisje, ga zelfs nuchter eten met Natasha en andere koppels. En straks gaan wij nog even smalltalken, toch?'
Het interview met Dan is ook te lezen in het januarinummer van &C Magazine: 'Gelukkig, een nieuw jaar'. Je koopt het nummer in &C Webshop en in de winkels.