Sta je op een vol station, denk je ineens: wat als ik nu kei- en keihard begin te gillen? Of loop je in de supermarkt en komt er in je op: zal ik gewoon die hele stelling omver gooien? Of op de snelweg rijden en denken: wat zou er gebeuren als ik mijn stuur nu keihard naar links slinger? Zo kunnen we nog wel even doorgaan. Het zijn stuk voor stuk gedachten waarvan je nooit zou willen dat ze werkelijkheid worden, maar toch poppen ze op in je hoofd. Vervolgens zit jij je een potje schuldig te voelen, want waarom denk je in godsnaam aan een ongeluk veroorzaken? Nergens voor nodig. Hier is gewoon een verklaring voor. 

Lees ook: Say what? Zuchten is van levensbelang

Irritant en intrusief 
Deze ongewenste gedachten heten intrusieve gedachten en zijn een bekend psychologisch fenomeen. Uit een onderzoek van Psychologie Magazine blijkt dat ruim 88 procent van de mensen weleens last heeft van dit soort ideeën. Het is dus eerder vreemd als je ze niet hebt, alleen praten we er gewoon niet over. Waar al die intrusieve gedachten dan vandaan komen? 'Het zijn juist gedachten over dingen die je absoluut níét wilt, maar daardoor een soort aantrekkingskracht uitoefenen. Hoe groter het taboe op bepaald gedrag voor jou is, hoe groter de kans dat juist daarover intrusies optreden,' aldus psychiater Menno Oosterhoff aan Psychologie Magazine. Het is dus niet zo dat je diep vanbinnen een gewelddadig of vandalistisch persoon bent, integendeel. Is dat effe fijn. 

Huissleutels in het kanaal 
Uit datzelfde onderzoek bleek ook dat we veelal dezelfde gedachten hebben. De meest voorkomende: jezelf verwonden of pijn doen, bijvoorbeeld met een mes (39 procent), van iets afspringen (38 procent) of met de auto ergens tegenaan rijden (38 procent). Ook gaan ze regelmatig over anderen verwonden of pijn doen en seksuele handelingen uitvoeren met iemand waarmee dat ongepast zou zijn. Nog wat voorbeelden uit het onderzoek ter inspiratie: je huissleutels of telefoon in het water gooien, in het openbaar vervoer aan de noodrem trekken of zomaar iets heel raars doen bij mensen je niet kent, zoals op tafel dansen. De boodschap is duidelijk: we're all in this together. En flink ook. 

Lees ook: Gestrest om je drukke agenda? Dit is post-lockdown-fomo

Weg met die intrusies
Toch schieten we in de stress als we last hebben van intrusieve gedachten. Zo'n 30 procent van de mensen schaamt zich ervoor en vindt zichzelf vervolgens een slecht persoon omdat ze dit soort dingen denken. 37 procent schrikt ervan en 39 procent probeert de gedachte als de wiedeweerga weg te drukken. Al is dat laatste niet zo slim. 'Intrusies wegdrukken maakt ze alleen maar erger, vertelt Oosterhoff. 'Je kunt het best een soort onverschilligheid ontwikkelen en ze gewoon voorbij laten gaan.' Negeren dus, die handel. En jezelf niet te serieus nemen de volgende keer dat je ineens de neiging hebt in een ijskoude gracht te springen. We weten immers allebei dat je daar een veel te grote koukleum voor bent. Zou je nooit doen.