'Oh, maar nu weet je tenminste dat je wel gewoon zwanger kúnt worden, toch?' Ik hoor het mezelf nog opbeurend zeggen. Vorig jaar, toen een vriendin van mij zichzelf kwetsbaar opstelde en vertelde dat ze een miskraam had gehad. Ik was toen zelf nog niet met baby's bezig en het enige waaraan ik dacht was: keeping the vibe up. Deze vorm van geforceerd positief denken, valt onder toxic positivity. Een term die een tijd terug is overgevlogen uit Amerika en dankzij de pandemie nu weer de kop opsteekt. Psychiater Gayani DeSilva geeft in het blad Health een duidelijke definitie: 'Toxic positivity is onoprechte positiviteit die leidt tot schade, onnodig lijden of misverstanden.' Het gaat veel verder dan gesprekken met vrienden, collega's of je moeder. Het is overal. Op Instagram word je doodgegooid met positiviteitsspreuken van rijke celebrity's die je op het hart drukken dat je in jezelf en je levenspad moet geloven. Er zijn positiviteitscoaches die je vertellen hoe je moet 'omdenken' zodat je weer met beide benen in de wereld staat. Om nog maar te zwijgen over alle positiviteitsdagboeken (elke dag verplicht zes minuten schrijven waar je zo dankbaar voor bent) en scheurkalenders (the best time for new beginnings is now! – leuk om te lezen als je net hebt ontdekt dat je partner seks heeft met je vriendin). Positief en gelukkig zijn, is blijkbaar het hoogst haalbare. En als je dat niet bent, dan forceer je dat net zolang totdat je heilig gelooft dat je het wel bent.

Lees ook: Carmen: 'Ik ben geen extreem positief persoon'

Giftige positiveit
Mijn misplaatste opmerking valt dus onder de noemer toxic positivity. Het zijn positieve woorden waarmee ik eigenlijk geen plek geef aan negatieve gevoelens van de ander, in dit geval mijn vriendin. Terwijl het enige wat ze misschien nodig heeft of wil horen is: dit is verschrikkelijk kut, gooi het er maar allemaal even uit. Waarom zijn veel mensen dan toch geneigd om onmiddellijk en zelfs in de rotste situaties maar te hameren op de positieve kant van het verhaal? Of erger: wijzen op anderen die het erger hebben dan jij, hiermee indirect zeggend dat je eigenlijk niet zo moet klagen? Het is de aanname dat zo'n positieve mindset de enige échte oplossing voor je problemen is en dat negatieve emoties slecht, zwak en ongewenst zijn. Of, zoals op Urban Dictionary te lezen is: 'Giftige positiviteit is de overtuiging dat als je gewoon positief blijft, je elk obstakel zult overwinnen.' Sterker nog: volgens de leer van giftige positiviteit verdien je ook meer in het leven als je niet de hele tijd loopt te mokken over alles wat misgaat. Zelfs al heb je alle reden om te mokken.

Lees ook: Anh tatoeëert tepels: 'Ik kan anderen helpen na een rottijd'

Doe niet zo depri
Ik spreek David (33), die aan het begin van de pandemie, in april, ontslagen werd bij een groot mediabedrijf. Inmiddels heeft hij een leuke nieuwe baan, maar het waren onzekere tijden voor hem. 'Misschien heeft corona het erger gemaakt, maar ik had meerdere vrienden die mij op de verkeerde manier steunden na mijn ontslag. Eentje zei meteen al: 'Ach, er zijn mensen die het erger hebben, je hebt tenminste nog een dak boven je hoofd en je bent niet doodziek.' En een andere vriendin vond het nodig om me onmiddellijk te vertellen dat ik 'niet bij de pakken neer moest gaan zitten of depressief moest gaan doen, want dan nemen ze je helemaal nergens aan nu.' Het lastige aan de reacties van Davids vrienden is dat ze goedbedoeld en begrijpelijk zijn. Je voelt je zelfs bijna een zeur als je tegen vrienden wil gillen dat ze eens niet zo positief moeten zijn, terwijl jij je intens rot voelt. Maar zo gek is je gevoel helemaal niet. Het is in 2010 door een onderzoek aan Kent State University bewezen dat het onderdrukken van je emoties kan leiden tot depressie, voornamelijk bij mannen. En dat gebeurt niet alleen in vriendengroepen, maar ook op kantoor. Maar vrouwen ontspringen de dans niet. Mirla (37) kreeg drie jaar geleden te horen dat ze baarmoederhalskanker had. 'Ik heb geen idee wat het was, maar iets in mij zei: gewoon normaal blijven doen nu. En ik heb bijna het gehele ziekteproces doorgebracht als een doorgedraaide positiviteitsgoeroe. Soms was ik mensen aan het troosten als er slecht nieuws over mijn lijf werd gebracht. Alsof ik per se bekend wilde staan als vrolijke, sterke Mirla in plaats van Mirla die bijna dood was en dat heel kut vond.'

Wat je zoal kunt verwachten als je negatieve emoties blijft onderdrukken? Dat lees je in het hele artikel in ons februarinummer 'Borst vooruit', dat nu in de winkels ligt. Dat nummer kun je ook via de &C webshop bestellen, of lees het verhaal hier op Blendle.