Haak je happy: waarom haken goed is bij stress en vermoeidheid
Haken heeft een glorieuze comeback gemaakt. Van Katy Perry tot de collecties van Stella McCartney: haken is helemaal in. Want wat blijkt? Het heelt. Wat je klachten ook zijn, er gaat niks boven naald en een draad om je hoofd leeg te maken. Journalist Eva Munnik duikt in de wondere haakwereld om erachter te komen hoe dat toch komt.
Mijn jeugd: het geluid van een heipaal (ik groeide op in Almere), blauw-gele rolschaatsen en voor elk raam in ons huis een wit gehaakt gordijntje. Mijn moeder was geen handwerkkampioen, maar haken kon ze. En ze was niet de enige. In de jaren tachtig zag je bijna geen doorzonwoning zonder gehaakte gordijntjes. In de loop van het jaar vergeelden ze langzaam tot alle Almeerse huisvrouwen tegelijkertijd de voorjaarskriebels kregen en hun gehaakte gordijntjes in de wasmachine gooiden om ze daarna weer kraakhelder wit voor het raam van hun nieuwbouwhuis te hangen. Maar goed, dat waren de jaren tachtig. De generaties daarna hadden wel wat beters te doen dan de ramen in huis eigenhandig te verfraaien. Decennialang was haken uit de gratie. De thuisblijfmoeder werd een rariteit en vrouwen hadden het druk met hun carrière combineren met hun gezin. Ontspannen?
Dat deden ze liever met tennis, yoga of wijntjes drinken.
Lees ook: Deze 6 dingen moet je juist niet doen als je last hebt van stress
Anno 2020 is haken weer helemaal terug. Haken 2.0 dan: geen gordijntjes, maar hippe tassen, plaids en kleurige omslagdoeken. De collecties van Stella McCartney en Kate Spade puilen uit van de haakcreaties. Kortom: je kunt weer met goed fatsoen zeggen dat je je in je vrije tijd met een bolletje wol op de bank terugtrekt. En het gaat verder dan dat. Gehaakte creaties zijn niet alleen hot, nee: haken healt. Zangeres Katy Perry haakt 's avonds om van haar telefoon af te blijven: 'Ik droom er veel relaxter door.' Haken is zen. Relatiecrisis? Haak een sjaal. Piekeren over je werk? Maak een poef, sloffen of een telefoonhoesje. Hell, ga voor een beenwarmer (of twee, één zou een beetje raar zijn) of leg je toe op cactushaken (dat is echt een ding, googel maar). Het maakt niet uit wat je maakt, want tegen een kleurige granny square kan geen therapiesessie op. En het scheelt je 120 euro per uur.
Van de wereld
Voor Lorraine Alleyne (34) was haken haar therapie in een moeilijke periode. 'Haken is een verruiming van de ziel, zo zie ik dat. Je kunt je gedachten ordenen en tegelijkertijd maak je iemand blij met een haakwerkje. Haken heeft mij gered toen ik een paar jaar geleden flink met mezelf in de knoop zat. Twee mensen in mijn omgeving overleden op jonge leeftijd. Met wol en draad kon ik het verwerken, want tijdens het haken ben ik van de wereld. Ik zette mijn emoties op een rij terwijl ik knuffels, omslagdoeken en sjaals maakte. Bij elke steek die ik telde, vormde ik een negatieve gedachte om in een positieve. Ik haakte mijn gevoelens van me af, het leek wel meditatie.'
Lees ook: Het is echt waar: van stress krijg je grijs haar
Meditatie, dat is nou precies wat het is, zegt de Amerikaanse arts Herbert Benson: stitch away your stress! De herhaalde handeling die je uitvoert als je handwerkt, zorgt voor een ontspannen staat van zijn. Het heeft ongeveer hetzelfde effect als wanneer je mediteert of yoga doet. Het kan zelfs je hartslag, bloeddruk en cortisolniveau verlagen. Maar waarom nou haken en niet iets anders? Puzzelen is toch ook leuk, net als roeien of voetballen? Grote verschil: puzzelen en voetballen leveren je geen omslagdoek of strandtas op. Dat je iets maakt, iets creëert, wat je vervolgens echt kunt dragen of gebruiken, maakt handwerken juist zo'n goede therapie, zeggen de liefhebbers.
Voor Katja Lubina (41) was haken de ideale manier om iets terug te doen voor anderen. Toen zij acute myeloïde leukemie – kanker van het bloed en beenmerg – bleek te hebben, sprongen familie en vrienden bij om haar man te helpen voor hun drie jonge kinderen te zorgen. Terwijl naarstig gezocht werd naar een stamceldonor, onderging Lubina chemotherapie en werd ze maandenlang opgenomen in het ziekenhuis. Ze ontmoette daar lotgenoot Annemiek, die haar leerde haken. 'Ik maakte vooral mutsen van Myboshi, iedereen kreeg er een. Ik vond het leuk om iets te produceren en weg te geven aan vrienden en familie, dat ik zo iets terug kon doen voor al hun hulp. En je ziet zo'n muts met de minuut onder je handen groeien. Het is heel rewarding om snel resultaat te zien.'
Er zijn zelfs studies waaruit duidelijk wordt welke gezondheidseffecten haken heeft. Benieuwd naar het hele verhaal? Hij is nu te lezen in de nieuwste editie van &C 'Maak het verschil', die nu in de winkel ligt. Of lees het artikel hier op Blendle.