Doe eens egoïstisch. Het voelt alleen al heerlijk om deze woorden te tikken. Want man o man, wat zou het lekker zijn om af en toe compleet zelfzuchtig te leven. En ik ben niet de enige die er zo over denkt, bleek toen ik op mijn Instagram een poll plaatste en vrouwen vroeg of wij niet wat egoïstischer mochten worden. Hell yes, antwoordde maar liefst 97 procent, wat betekent dat slechts één vrouw dat geen goed idee vond (de drie mannelijke nee-stemmers die grappig wilden zijn, negeer ik). Nu is dit maar een simpel polletje, maar het zegt natuurlijk wel iets dat tientallen vrouwen voor ja stemden: we wíllen dus wel egoïstischer zijn. Maar doen we dat ook? Toen ik daarnaar informeerde, was de uitkomst mager. Weinig vrouwen konden zich herinneren eens lekker aan zichzelf te hebben gedacht. De reacties gingen niet verder dan een relatie beëindigen ('Maar uiteindelijk was dat ook beter voor hem'), op reis gaan zonder partner ('Maar hij was ook eigenlijk niet zo leuk') of - en deze vond ik zelf heel grappig - kinderen op de wereld zetten. Met een eervolle vermelding voor het niet opendoen toen een Marktplaats-afspraak veel te vroeg voor de deur stond. Maar laten we wel wezen: keihard egoïstisch zijn deze voorbeelden nou ook weer niet. Ik bedoel: als je alleen op vakantie wil, moet je dat volgens mij gewoon lekker doen. En jezelf opofferen in een ongelukkig huwelijk moet voor niemand het hoogst haalbare ideaal zijn.

Lees ook: Ik reis, dus ik ben: dit doet op vakantie gaan met je psyche

De eeuwige spagaat
Natuurlijk wordt dit geen pleidooi voor rücksichtslos egoïsme en dus nooit meer iets voor een ander doen, maar wel voor iets minder vaak je eigen behoeftes in de ijskast zetten. Want net wat vaker aan jezelf denken maakt je geen slecht mens, wél een gelukkiger mens. Ook coach en auteur Inger Strietman pleit in haar boek Mag ik even mijn aandacht voor meer 'gezond egoïsme'. Waarom is het voor veel vrouwen zo moeilijk zichzelf centraal te stellen? Strietman: 'Veel vrouwen die zichzelf wegcijferen, hebben in hun opvoeding meegekregen om naar buiten gericht te zijn, een goede vriendin en partner te zijn, afspraken na te komen en zich bescheiden op te stellen. Er wordt maar weinig aandacht besteed aan ruimte voor jezelf innemen. En iets wat je van huis uit niet meekrijgt, ontdek je later zelf op de harde manier. Je merkt op een gegeven moment: als ik zo doorga, blijf ik moe, heb ik vaak hoofdpijn en voel ik me ongelukkig. De balans tussen voor anderen en jezelf zorgen, gaat makkelijk scheef staan.' En dat lost zichzelf niet op magische wijze op. Strietman: 'De enige die dat recht kan trekken, ben je zelf. Als jij niet voor jezelf kiest, wie moet dat dan doen? Niemand zegt: geef je agenda maar, ik zeg dingen voor je af. Die knop van 'wacht eens even, ik ben er ook nog' moet je zelf omzetten. Je bent zelf verantwoordelijk voor het creëren van een balans waarbij je je gelukkig en gezond voelt.' En precies dat is waar vrouwen op vastlopen. Want dit weten we allemaal wel, maar het doen is een tweede. Waarom vinden we dat zo moeilijk? Strietman: 'Op het moment dat je voor jezelf kiest, zeg je nee tegen bepaalde personen of taken en dat vinden mensen heel spannend. Vaak speelt zich in hun hoofd een rampscenario af: dan vindt iedereen me een grote egoïst en verlies ik vrienden en is mijn baas ontevreden. Het wordt in ons hoofd zo groot, dat we niet meer durven. En vervolgens maken we onszelf wijs dat afzeggen of nee zeggen écht geen optie is. Dus blijven we in die eeuwige spagaat hangen.

Lees ook: Hou eens op met altijd maar positief zijn, het is schadelijk

Het hóéft niet
Dat gaan we vanaf nu dus anders doen: we gaan die angst vol in de ogen kijken. Strietman: 'Ik adviseer altijd in kleine stapjes te denken: je hoeft niet meteen je baan op te zeggen of mensen radicaal af te wijzen. Stop bijvoorbeeld ongeacht de workload eens op een vast tijdstip met werken. En plan eens een avondje helemaal voor jezelf. De consequenties daarvan zijn vaak veel minder heftig dan je in je hoofd had bedacht. Vrijwel iedereen in mijn praktijk die vaker voor zichzelf is gaan kiezen, ervaart dat als positief. Er gaat een wereld voor ze open en er valt een last van hun schouders. Als we onszelf uit de greep worstelen van 'wat zullen anderen hier wel niet van denken,' geven we onszelf een mooi cadeau.' En mochten anderen er toch niet lekker op reageren als je eens nee zegt, ook dan is er nog geen man overboord. Strietman: 'Als een ander het niet respecteert als jij je grenzen aangeeft, groei je soms op natuurlijke wijze uit elkaar. Dat is logisch en niet erg: we hebben al zo weinig tijd en energie, besteed die in godsnaam aan mensen voor wie je écht warmloopt. Maar voor mensen die de neiging hebben om te pleasen, is het nogal eens lastig om in te zien dat je met iemand niet af hóéft te spreken.'

En met pleasen bedoelen we: bang zijn om anderen teleur te stellen omdat je dan denkt dat je geen goed mens bent. Herkenbaar? Lees er meer over in het hele artikel in ons maartnummer 'Bekend, beroemd, berucht' dat nu in de winkels ligt. Dat nummer kun je ook via de &C webshop bestellen, of lees het verhaal op Blendle.