Boris – mijn peuter van 2,5 – is een mellow mannetje. Geef hem een stapel boekjes en je hoort hem een uur niet, ga koffiedrinken met zicht op de trambaan ('Tjem!') en hij wil nooit meer weg, plant 'm op een meerijdplankje achter de kinderwagen van zijn broertje en hij blijft er braaf op zitten – óók als je voorbij het snoepschap in de supermarkt rijdt. Tot dusver: super. 

Lees ook: 4 redenen waarom het niet erg is om te huilen in de buurt van je kind

Vooral met alles waar fysieke inspanning bij komt kijken, heeft meneer absoluut geen haast. Hij begon te tijgeren met tien maanden, zette zijn eerste stappen met 1,5 jaar en is van z'n leven nog nooit van een glijbaan geweest. (Ook niet nadat ik het al tientallen keer heb voorgedaan. Jep, ik ben die volwassen vrouw die in haar eentje van alle glijbanen gaat.) Waar mijn jongste zoon van 9 maanden niet meer op het aankleedkussen te houden is, gaat Boris prinsheerlijk liggen voor zijn verschoonmoment. Pogingen om het potje te introduceren heb ik na een maand gestaakt. Hij ging met gemak een kwartier op het ding zitten om een boekje te lezen, maar plassen of poepen: ho maar. 

Laten we vooropstellen dat het leven geen wedstrijd is; ieder kind heeft z'n eigen tempo en het boeit me totaal niet of Boris ergens de snelste, sterkste of slimste in is. Ik probeer alleen even de context te schetsen: mijn kind is er dus niet zo een die enorm eager is om nieuwe dingen te proberen. Die ik moet temperen omdat hij sneller wil dan hij kan. Hij is er eerder eentje van het onbenutte potentieel: hij kan dingen wel, maar het zal 'm aan z'n luierkont roesten. 

Gevalletje nature of nurture? Ik vermoed allebei. Zo krijg ik regelmatig 'hints' van de leidsters op het kinderdagverblijf over passief gedrag van Boris: 'We hebben het idee dat er thuis misschien wel veel voor Boris gedaan wordt.' Een directe formulering – 'dat jij thuis te veel voor Boris doet' – durfden ze niet aan, maar de boodschap was duidelijk: ik ben een weekdier aan het creëren. Zoals wel vaker gebeurt bij hints van de opvang, dacht ik eerst: ja ja, zal wel. Maar zoals ook wel vaker gebeurt bij hints van de opvang, ging het toch broeien. Doen we inderdaad te veel? Ontnemen we Boris de kans om dingen zelf te leren?

Nul daadkracht
De eerstvolgende keer dat ik Boris aankleed, spoor ik hem aan om zelf zijn broek omhoog te trekken. Halfhartig sjort hij met slappe handjes (ook vaker opmerkingen over gekregen: 'Boris toont niet veel kracht in zijn handen. Heel typisch.') aan zijn broekband, al snel gevolgd door: 'Mama doen'. Geduldig moedig ik hem aan: 'Kom op Boris, je kan het', om gekrijs als reactie te krijgen, waarna hij met zijn broek op de enkels probeert weg te rennen (da's dan weer grappig). Na drie pogingen is mijn geduld wel zo'n beetje op en trek ik z'n broek maar omhoog. 

Zelf een T-shirt aantrekken is al helemaal een onhaalbare kaart want – ik weet niet hoe het bij jullie zit – zelfs ik moet moeite doen om dat grote peuterhoofd door die kleine halsopening te krijgen. Jas aandoen dan. Daar is zo'n geinige Montessori-achtige truc voor die mijn nichtje – even oud als Boris – al een half jaar met verve tentoonspreidt. Jas open op de grond gooien, armen in de openingen steken, jas over het hoofd heen naar achteren werpen (volg je me nog?) en de armen verder door de mouwen steken. Ook hierbij spelen Boris' slappe handjes hem parten. Hij steekt ze in de mouwen, maar met precies nul komma nul daadkracht, waardoor de jas als een pannenkoek op zijn hoofd belandt. 'Mama doen.' 

Lees ook: Om deze 5 veelvoorkomende redenen wordt je kind vroeg wakker

Als ik hem drop bij de opvang doe ik nog een laatste poging: 'Boris, doe je zelf je jas uit?' Hij pakt het lipje van de rits beet (ja!), trekt 'm naar beneden (JA!) en besluit halverwege de rits dat hij niet meer begrijpt hoe hij verder moet (insert fail-muziek). 'Mama doen!' Oké jongen. Fijne dag en tot straks!

Help, ik help
Ik doe het allemaal met liefde – hij is immers pas 2,5 – maar toch: moet ik hier iets mee? Van andere ouders hoor ik dat hun peuters zelf hun boterham smeren, hele outfits bij elkaar stylen en willen helpen met stofzuigen en de vaatwasser uitruimen. Wat moet een peuter van 2,5 eigenlijk zelf kunnen?

Benieuwd naar het antwoord op deze vraag? Lees dan het hele artikel in &C's novembernummer 'Rouw op je dak' dat nu in de winkels ligt. Of bestel 'm in &C Webshop.