Doe-het-zelf: deze diersoorten kunnen zich voortplanten zonder man
In het dierenrijk zijn heel wat alleenstaande moeders te vinden. Sterker nog, sommige diersoorten hebben niet eens een mannetje nodig om zich voort te planten. Of ze hebben inspraak in hoe dit gebeurt. Deze dieren zijn 'baas in eigen buik'.
Bijen, mieren en wespen
Soms heb je zin, soms niet. Toch is voor menselijke voortplanting wel een zaadcel-meets-eicel-situatie nodig. Bij kleine ongewervelde diertjes zoals bijen, wespen, mieren en bladluizen is dat anders. Zij kiezen zelf waar ze zin in hebben. De ene keer is dat een seksuele voortplanting, de andere keer een aseksuele. Het lichaam vindt dan een manier om de genen in te vullen die normaal gesproken door sperma worden geleverd. Helemaal solo dus.
Lees ook: Een potje snavelen en nog 12 bizarre synoniemen voor zoenen
Hamerhaai
Iets meer dan twintig jaar terug deden onderzoekers een bijzondere ontdekking. Een vrouwelijke hamerhaai in een Amerikaanse dierentuin bracht een babyhaai ter onderwaterwereld zonder dat er een mannetje aan te pas was gekomen. En ze was niet de enige, bleek niet veel later. Onderzoekers denken dat de vrouwelijke hamerhaai deze superkracht heeft kunnen inzetten om te overleven in tijden van dreigend uitsterven. Dit zorgt wel voor een beperkte genetische verscheidenheid en maakt verdere voortplanting moeilijker, maar er kan een hartstikke gezonde minihaai uit voortkomen.
Rog
In 2014 zette een vrouwelijke rog dierentuin Burgers Zoo helemaal op z'n kop. Daar zorgde een reuzin van een witgevlekte adelaarsrog voor 'een maagdelijke geboorte', zoals dat heet. Een wereldwijde primeur, want er was nog nooit eerder bewezen dat een rog hiertoe in staat was. Verdrietige kanttekening is wel dat het babyrogje niet heel lang geleefd heeft, maar dat zou niets met de manier van voortplanten te maken hebben gehad.
Koning(in)scobra
Nog zo'n zeldzame maagdelijke voortplanter is de Koningscobra. Ook bij deze slangensoort kan het vrouwtje zelf al het werk doen, zonder dat er een mannetje aan te pas komt. In het onderzoek waar dit resultaat uit voortkwam, waar trouwens ook onze eigen Freek Vonk bij betrokken was, legde een cobra maar liefst 24 eitjes. Daarvan waren er maar twee bevrucht, maar toch. En dat zonder vent. De ultieme onafhankelijkheid.
Lees ook: Dit gebeurt er met je brein wanneer je een orgasme hebt
Vlieg met harem
De vliegsoort Dryomyza heeft dan wel een partner nodig voor nageslacht, maar ze kiest wel zelf wie van de gewillige mannetjes de vaderrol krijgt. Dat doet ze door sperma van meerdere mannetjes op te slaan in 'spermatheken'. Maar één zo'n opslaghok wordt uiteindelijk gebruikt voor de bevruchting van de eicel, dus het mannetje dat haar het meest verwent, maakt de grootste kans. Ze heeft het goed voor elkaar, die Dryomyza.