Side note: dit artikel is al eens eerder online gekomen op &C maar bevatte toen helaas onjuiste informatie. We hebben gebeld met de Endometriose Stichting en het artikel gerectificeerd.

Endometriose
Ongeveer één op de tien vrouwen heeft last van endometriose, een aandoening waarbij weefsel dat enigszins op baarmoederslijm lijkt, in de buikholte terechtkomt. En daar hoort het niet. Dit weefsel kan op je eierstokken, eileiders, blaas of darmen terechtkomen en dat kan voor behoorlijk wat pijnklachten zorgen. Dat je veel endometrioseweefsel hebt betekent niet dat je ook veel pijn hebt, vooral de plek van het weefsel kan voor klachten zorgen. Als dat weefsel bijvoorbeeld net een zenuw aanraakt, kan je daar veel pijn van hebben terwijl er misschien maar weinig weefsel zit. En weefsel op je eierstok geeft ook andere klachten dan wanneer het op je darmen zit. Maar sommige vrouwen kunnen ook veel endometrioseweefsel hebben en helemaal geen klachten ondervinden.

Lees ook: Hoi hypochonder: dit betekenen die buikkrampen als je niet menstrueert

Verdwaald weefsel
Het probleem van dit weefsel is dat het zich net zo gedraagt als baarmoederslijmvlies dat wel in de baarmoeder zit. Het reageert op dezelfde hormoonhuishouding die je cyclus stimuleert. Dat betekent dus dat als je ongesteld bent, je endometrioseklachten ook erger kunnen worden. Net als je baarmoederslijmvlies, zwelt ook dit weefsel op als je menstrueert. Dat zorgt voor een ontstekingsreactie op het gezonde weefsel, en je kunt je wel voorstellen dat dat knap pijnlijk kan zijn als dat weefsel pal op een van je organen zit. Tot op de dag van vandaag is er geen oorzaak voor deze aandoening gevonden, maar aan deze acht signalen kan je endometriose wel herkennen. 

1. Extreme menstruatiepijn: bij endometriose kunnen je menstruatiekrampen in de loop van de jaren steeds erger worden en langer duren. In plaats van twee dagen flinke kramp, heb je op een gegeven moment misschien vijf dagen pijn en worden die klachten uiteindelijk zelfs chronisch.

2. Chronische buikpijn: sommige vrouwen hadden al vreselijke krampen tijdens hun menstruatie, maar in een verder stadium kunnen deze klachten dus ook buiten je menstruatie om optreden. 

3. Pijn tijdens en na de seks: endometriose kan in de eierstokken, tussen de endeldarm en de baarmoeder of tussen de blaas en de baarmoeder zitten. Daardoor ontstaat soms pijn diep in de buik of diep in de schede tijdens of vlak na de seks. Maar ook als je een orgasme krijgt en je baarmoeder samentrekt kan dat flink pijn doen als er endometrioseweefsel op je baarmoeder zit.

4. Darm- en blaasproblemen: darmkrampen, obstipatie, diarree, pijn bij het plassen of een opgeblazen gevoel kunnen wijzen op endometriose. Meestal worden deze klachten rondom je menstruatie erger, of ervaar je ze alleen als je ongesteld bent.

5. Vruchtbaarheidsproblemen: de helft van de vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen, heeft ook endometriose. Sommige vrouwen komen er ook pas achter dat ze endometriose hebben als ze moeilijk zwanger worden. Het kan dus zijn dat je verder geen symptomen hebt, maar de meeste vrouwen met endometriose hebben wel heftige menstruatiepijn.

6. Vermoeidheid: veel vrouwen die endometriose hebben, hebben last van vermoeidheid. 

7. Lage rugpijn: de pijn in je buikholte kan doorstralen naar je onderrug, iets wat ook tijdens je normale menstruatie kan gebeuren. 

8. Lusteloosheid: sommige vrouwen die last hebben van endometriose, kunnen zich ook lusteloos voelen.

Lees ook: Drie redenen waarom het tijd is voor de menstruatiecup

Stoelgang
Wat voor klachten je krijgt en waar je endometriose aan kunt herkennen, hangt vooral af van de plek waar het weefsel zich bevindt. Het meest voorkomende symptoom van endometriose is (extreme) menstruatiepijn. Maar als het weefsel op de dikke darm zit, kun je ook problemen met je stoelgang krijgen. Het is dan bijvoorbeeld pijnlijk of moeilijk om naar de wc te gaan, vooral tijdens de menstruatie. Je kunt ook last krijgen van diarree of juist van verstopping. Het endometrioseweefsel kan zelfs ingroeien in de darm- en blaaswand, wat met allerlei pijnklachten gepaard kan gaan. Geen grapje dus. Buikpijn hoort erbij als je ongesteld bent, maar als je je weekendplannen moet cancelen omdat je dubbelgeklapt op de bank ligt, kan er meer aan de hand zijn. Sommige huisartsen doen dergelijke kwalen af als iets wat erbij hoort, maar je hoort niet elke maand te creperen van de pijn. Je mag dus best op je strepen staan als je naar huis wordt gestuurd met het advies om er maar een paracetamol in te douwen, als jij denkt dat er meer aan de hand is moet daarnaar gekeken worden.

Geen paniek
Endometriose is geen levensbedreigende aandoening, maar het kan wel heel levensbepalend zijn. Afhankelijk van op welke plek het weefsel zit, kan je behoorlijk last krijgen van pijn. Sterker nog, sommige vrouwen belanden door hun pijn in een rolstoel. Als je geen klachten hebt hoeft er niet altijd iets aan de endometriose gedaan te worden, maar als je wel pijn hebt of kinderen wil is een bezoek aan de gynaecoloog heel belangrijk. Endometriose kan niet behandeld worden, ook niet met hormonen. Maar daarmee kan je de ontstekingsreactie van het weefsel wel onderdrukken. Als je dan weer stopt met bijvoorbeeld de pil, komen ook je klachten terug. Een operatie is de meest effectieve optie, alleen is het dan wel belangrijk dat je je door een kundig specialist laat behandelen. Niet iedereen kan endometriose opereren, en ook niet al het weefsel is met het blote oog zichtbaar. En ook een operatie is geen garantie voor een pijnvrij leven. Als het weefsel bijvoorbeeld een zenuw heeft beschadigd, kan dat pijn blijven geven. Niet voor de poes dus, deze heftige aandoening. Vertrouw je het niet? Een afspraak bij de huisarts is zo gemaakt, en hoe eerder je erbij bent hoe beter.

Dit is geen medisch advies. Mocht je klachten hebben, ga dan altijd naar de huisarts. 

Dit artikel is geschreven in samenwerking met de Endometriose Stichting. Ben je benieuwd of jouw klachten passen bij de symptomen van endometriose? Ga voor een zelftest naar de website.